Bestaat spiergeheugen?
JA! Je spieren hebben een geheugen.
We kennen het allemaal. Je bent net lekker bezig met je nieuwe trainingsschema en dan gooit werk, een blessure of simpelweg het drukke leven roet in het eten. Het resultaat: een paar weken niet trainen.
Al dat harde werk voor niets geweest… of toch niet?
Persoonlijke ervaring
Misschien heb je weleens ervaren dat je na een periode van inactiviteit weer heel snel kracht opbouwt tot je weer op je oude krachtniveau zit. Dit noemt men spiergeheugen. Er is lange tijd gedacht dat dit effect voornamelijk door het zenuwstelsel veroorzaakt werd, aangezien krachttoename op korte termijn voornamelijk het resultaat is van een verbeterde aansturing van spieren door de hersenen.
Dit antwoord verklaart echter niet waarom mensen ook hun verloren spiermassa op korte termijn snel terug kunnen krijgen.
Celkernen
Een celkern kun je zien als het besturingssysteem van een cel. In tegenstelling tot andere cellen hebben spiercellen enorm veel celkernen. Als gevolg van het verplaatsen van een zwaar gewicht tijdens een training vraagt de spier om hulp. Vervolgens worden er boodschappers naar tussenpersonen (satellietcellen) gestuurd.
Deze tussenpersonen delen zich en geven onze spiercellen een extra celkern waardoor meer eiwitten kunnen worden gemaakt die kunnen samentrekken. Lange tijd werd gedacht dat tijdens een periode van inactiviteit ook de omgekeerde weg werd bewandeld: spieren worden kleiner en het aantal celkernen vermindert. Recent onderzoek wijst aan dat je zelfs na maanden inactiviteit je celkernen niet verliest, ondanks dat de spier weliswaar kleiner wordt. Op het moment dat je na je vakantie of blessure weer begint met trainen heb je dus vaak dezelfde hoeveelheid spiercelkernen in je spieren zitten als voor je vakantie.
Het enige wat je hoeft te doen is weer een zwaar gewicht te pakken en voilà: alles ligt al klaar in je spier om weer nieuwe helpers (samentrekkende eiwitten) aan te maken.
Conclusie
• Door training verhoog je het aantal celkernen in je spiervezels.
• Deze celkernen bevorderen de aanmaak van nieuwe samentrekkende eiwitten in de spiercel.
• Mocht je een periode inactief raken, verwijdert je lichaam weliswaar een deel van de samentrekkende eiwitten maar niet de spiercelkernen.
Begin je weer met trainen, dan heb je dus vrijwel alle benodigdheden in je spiercel om aanmaak van nieuwe samentrekkende eiwitten te realiseren. Vandaar dat je vaak in korte tijd weer op je oude niveau zit.
Referenties ter ondersteuning:
- Bruusgaard JC (2010), Johansen IB, Egner IM, Rana ZA & Gundersen KS. Myonuclei acquired by overload exercise precede hypertrophy and are not lost on detraining. Proc Natl Acad Sci U S A 107, 15111–15116.
J Appl Physiol (1985). 2012 Jul;113(2):290-6. doi: 10.1152/japplphysiol.00436.2012. Epub 2012 May 10. - Bruusgaard JC (1985), Egner IM, Larsen TK, Dupre-Aucouturier S, Desplanches D, Gundersen K.
No change in myonuclear number during muscle unloading and reloading.
J Appl Physiol (1985). 2012 Jul;113(2):290-6. doi: 10.1152/japplphysiol.00436.2012. Epub 2012 May 10. - Fit zonder fabels